Gmina Miedźno - II Kwartał

Załącznik nr 1

do uchwały Nr 217/XXX/2009

z dnia 03.04.2009r.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI

MIEDŹNO

NA LATA 2009-2015

Gmina Miedźno

Powiat kłobucki

Województwo śląskie

Spis treści

1.   Wstęp

2.   Ogólna charakterystyka miejscowości Miedźno

2.1. Położenie geograficzne i powierzchnia miejscowości

2.2. Przynależność administracyjna

2.3. Historia miejscowości

2.4. Ludność

2.5. Rynek pracy

2.6. Charakterystyka gruntów

2.7. Aktywność społeczna

3.   Inwentaryzacja zasobów

3.1. Zasoby przyrodnicze

3.2. Dziedzictwo kulturowe

3.3. Infrastruktura społeczna

3.4. Infrastruktura techniczna

3.5. Kapitał społeczny i ludzki

4.   Ocena mocnych i słabych stron miejscowości

4.1. Analiza zasobów miejscowości

4.2. Wizja stanu docelowego 

5.   Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie 2009-2015.

5.1. Zestawienie priorytetów celów i zadań

5.2. Harmonogram realizacji poszczególnych działań

5.3. Karta zadań ujętych w planie odnowy wsi

6.   Zakończenie

Wstęp

Plan Odnowy Miejscowości Miedźno powstał w celu pozyskiwania funduszy unijnych na rzecz rozwoju wsi (głównie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013).

Opracowanie powyższego dokumentu powstało przy wykorzystaniu następujących materiałów i dokumentów planistycznych:

- Podział administracyjny z 1998 r.

- Powiat Kłobucki, Śląskie Centrum Dziedzictwa kulturowego w
Katowicach, Katowice 2005

- Stefan Orszulak, Historia Miedźna w zarysie, Lubliniec, 1987 r.

- Kłobuck, Dzieje miasta i gminy (do roku 1939) pod red. Feliksa Kiryka, Kraków 1998

- Katalog Kościołów i Duchowieństwa Diecezji Częstochowskiej 1978, opracował zespół red. pod kierunkiem ks. J. Związka, Częstochowa 1978

-  Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013

-  Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015

-  Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia dla Polski

-  Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych

-  Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego

-  Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego do 2004 roku 
oraz Cele Długoterminowe do roku 2015

-  Strategia Powiatu Kłobuckiego, Program Ochrony Środowiska dla
  Powiatu Kłobuckiego

-  Strategia Rozwoju Gminy Miedźno

-  Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miedźno

-  Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego
Gminy Miedźno 

-  Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Miedźno,2008

-  Plan Gospodarki Odpadami Gminy Miedźno, 2004

-  Wieloletni Program Inwestycyjny gminy Miedźno na lata 2009-2012

-  Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenia „Razem na Wyżyny”

2. Ogólna charakterystyka miejscowości Miedźno

2.1. Położenie geograficzne i powierzchnia miejscowości

Miejscowość Miedźno położona jest w północnej części województwa śląskiego w powiecie kłobuckim w gminie Miedźno. Zgodnie z podziałem fizjograficznym Miedźno leży na Wyżynie Wieluńskiej, rozciągającej się od przełomu Warty w kierunku Wielunia. Wyżyna Wieluńska stanowi część płyty jurajskiej, która w kierunku południowo-wschodnim i tworzy makroregion Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Pozbawiona jest ona jednak cech krajobrazowych, ponieważ zbudowana jest częściowo z innych pięter jury i dyslokowana tektonicznie.

Wieś obejmuje obszar 1774,34 ha w skład której wchodzą: Sołectwa Miedźno i Dębiniec.

Położenie geograficzne Miedźna wyznaczają następujące współrzędne:

18° 58⁰ 52’’ E długości geograficznej i 50° 58' 10’’ N szerokości geograficznej.

Miejscowości graniczące z Miedźnem to: Borowa, Izbiska, Wapiennik, Kołaczkowice, Zawady, Łobodno.

Ukształtowanie powierzchni terenu ma duży wpływ na działalność człowieka, uprawę ziemi i warunki hydrologiczne i komunikacyjne.

Podstawową dziedziną gospodarki jest rolnictwo, głównie małoobszarowe gospodarstwa indywidualne, o profilu produkcji roślinno-zwierzęcej. Tereny upraw znajdują się głównie w centralnej części gminy, z czego największa ilość znajduje się w Miedźnie.

2.2. Przynależność administracyjna

  Miedźno stanowi pierwszą pod względem wielkości wieś w Gminie Miedźno. Jest siedzibą gminy, która liczy 113,17 km powierzchni i ok. 7,5 tyś. mieszkańców jak również jest głównym ośrodkiem o funkcji usługowej, gdzie koncentrują się obiekty związane z obsługą ludności.

Obszar dzisiejszej gminy Miedźno w średniowieczu administracyjnie przynależał do kasztelanii krakowskiej, a w okresie rozbicia dzielnicowego ziemie te znajdowały się przejściowo pod panowaniem książąt opolskich i mazowieckich. W roku 1241 tereny te przeszły pod panowanie książąt mazowieckich, a w roku 1370 Władysław II Opolczyk otrzymał je jako nagrodę za zasługi od Ludwika Węgierskiego. Natomiast w 1391 roku Władysław Jagiełło, po zwycięskich wojnach z księciem Władysławem Opolczykiem, włączył siłą te ziemie do Korony, gdzie weszły w skład dóbr królewskich stając się częścią starostwa krzepickiego.

Przynależność do kasztelanii krzepickiej utrzymywała się do czasów „potopu szwedzkiego”. W roku 1658 Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej królewskie wsie Miedźno, Ostrowy, Łobodo, Kocin weszły do starostwa kłobuckiego. Sejm w nagrodę za zasługi w walce ze Szwedami nadał część gruntów wyłączonych ze starostwa krzepickiego tzw. tenuta kłobucka Klasztorowi Paulinów na Jasnej Górze w "wieczystą posesję". W tym samym roku, król nadał wieś Miedźno za zasługi w walce z najeźdźcą wojewodzie krakowskiemu Miączyńskiemu. W okresie tym, Miedźno było własnością królewską i własnością plebańską.

W wyniku drugiego rozbioru Polski w roku 1973 obszar obecnej Gminy Miedźno jak i samą wieś Miedźno włączono do zaboru pruskiego, wchodząc w skład tzw. Prowincji Prus Wschodnich (województwo kaliskie, departament Piotrowski). Zaborca dokonał w 1796 roku kasacji dóbr klasztoru i włączył je do dóbr rządowych.

Po wkroczeniu wojsk napoleońskich gmina znalazła się w Księstwie Warszawskim (w 1807 roku zawarte zostały traktaty tylżyckie: francusko-rosyjski 7 lipca i francusko-pruski 9 lipca, które ustanowiły Księstwo Warszawskie) a wieś i obszar obecnej gminy należał do powiatu częstochowskiego w departamencie kaliskim.

 Po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r. utworzono Królestwo Polskie, gdzie ziemie utrzymały charakter ziem rządowych, pozostając w dotychczasowych strukturach administracyjnych. W latach 1816-1837 należały do województwa kaliskiego (obwód wieluński, powiat częstochowski). W tym czasie teren gminy stał się uposażeniem carskim pod nazwą „Dobra Ostrowy”.

W wyniku reform popowstańczych władze zaborcze przystąpiły do reorganizacji administracji terenowej. Po upadku powstania listopadowego zlikwidowano powiat częstochowski a ziemie gminy weszły w skład powiatu wieluńskiego. Dnia 31.12 .1866 roku wyszedł ukaz carski ustanawiający nowy podział terytorialny i nową organizacją administracji. Reforma administracyjna przeprowadzona przez Cara, przywróciła powiat częstochowski, w wyniku czego w jego ramach utworzono Gminę Miedźno Gmina Miedźno znalazła się w powiecie częstochowskim w guberni piotrkowskiej. Utrzymała ona ten charakter także w Niepodległej Polsce. Wchodziła wtedy w skład województwa kieleckiego. Natomiast w okresie międzywojennym obszar dzisiejszej gminy należał do powiatu częstochowskiego w województwie kieleckim.

Podczas II wojny światowej gminę w całości włączono do III Rzeszy, gdzie przynależała do powiatu Blachownia (rejencja opolska, prowincja śląska). Do 1950 roku Miedźno było w województwie kieleckim, a w 1952 roku, władze komunistyczne zlikwidowały Gminę Miedźno. W jej miejsce powołano mniejsze, ograniczające się do poszczególnych wsi – gromady.

1 stycznia 1973 roku uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach utworzono gminę Miedźno (w tym czasie do 1975 roku, gmina wchodzi w skład województwa katowickiego). W latach 1975-1998 przynależy do województwa częstochowskiego, na podstawie wprowadzonej reformy administracyjnej państwa z dnia 28.V.1975 roku.

1 stycznia 1999 roku, następuje kolejna reforma podziału administracyjnego kraju, gdzie Miedźno jak i cała gmina znalazły się w obrębie przywróconego powiatu kłobuckiego, stanowiąc wraz z nim północny kraniec województwa śląskiego.

2.3. Historia miejscowości

  Według przekazów historycznych, historia miejscowości Miedźno sięga XIV wieku. Pierwsze wzmianki o wsi Miedźno dotyczą 1364 roku, kiedy to król Kazimierz Wielki zezwolił na założenie wsi na prawie niemieckim – czynszowym. Ustanowione wówczas sołectwo obejmowało m.in. cztery wolne od podatków łany, karczmę, dwie zagrody oraz młyn na rzece Okszy.

17 września 1425 roku  (XIV wiek) erygowana została parafia pod wezwaniem świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Miedźnie przez  bpa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, który wydzielił ją w całości z parafii kłobuckiej. Jej fundatorem jest król Władysław Jagiełło, który dzięki temu jest uważany także za założyciela Miedźna. Król Władysław Jagiełło dla parafii ufundował kościół drewniany oraz nadał swoją własność królewską, wieś Ostrowy proboszczowi w Miedźnie jako uposażenie. W związku z królewską fundacją parafii, w miejscowym kościele raz w tygodniu odprawiano msze w intencji rodziny panującej. Podobnie jak w przypadku parafii kłobuckiej funkcję proboszczów początkowo pełnili kanonicy krakowscy.

Kolejne wzmianki o Miedźnie odnotowuje się w roku 1658, kiedy to Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej królewskie wsie Miedźno, Ostrowy, Łobodo, Kocin weszły do starostwa kłobuckiego. Część gruntów wyłączonych ze starostwa krzepickiego tzw. tenuta kłobucka, Sejm w nagrodę za zasługi w walce ze Szwedami nadał Paulinom na Jasnej Górze w "wieczystą posesję". 21 sierpnia 1658 roku król Jan Kazimierz nadał tenutę kłobucką: wieś Miedźno wraz z sołectwem i młynem zwanym Kierach klasztorowi w Częstochowie. Natomiast pod koniec XVII wieku (w roku 1684) król nadał samą wieś Miedźno za zasługi w walce z najeźdźcą wojewodzie krakowskiemu Miączyńskiemu. W tamtym okresie czasu Miedźno było własnością królewską i własnością plebańską.

Zapiski historyczne z 1782 r. mówią, iż Miedźno plebańskie składało się z plebani, browaru z gorzelnią, karczmy, szpitala i 3 chałup poddanych chłopów. W 1787 r. mieszkało we wsi 435 osób, w tym 16 żydów. Własność Królewska w Miedźnie liczyła 81 domów, dwór z zabudowaniami folwarcznymi, dwie kraczmy, browar, 337 mieszkańców (w tym 168 kobiet). Ze wsią związany był młyn Skowron, w którym mieszkała

4-osobowa rodzina młynarza, oraz młyn Tałaj, prowadzony przez młynarza Tałaja posiadającego 6-osbowa rodzinę. W Miedźnie przy drodze do Kłobucka stał piec wapienny (potem był tu folwark zwany Wapiennikiem). Tam też były dwa doły zwane Moczydłami, które istniały od zamierzchłych czasów. Do folwarku należały łąki: Ratuzowa, Stepniowa, Warchołowa, Kobyłczyna, Pusta Sikory, Gotowizna, Rozpędzina, Kuroszczyzna, Kusiowa, Sikorzyna, Zastawka Doła, Przedpodgrodzie, Suchanowizna, Czabanowizna, Krzyż, Szczypiorów, Pole, Sadzawka i Rawie. We wsi był kościół parafialny drewniany p.w. sw. Katarzyny. Przy kościele znajdował się szpital drewniany, w którym przebywało 6 ubogich. Opisy parafii z lat 1783 i 1784 odnotowują, iż wokół Miedźna występowały liczne lasy sosnowe. Natomiast w 1827 roku w opisach wsi Miedźno widnieje zapis 114 domów i 691 mieszkańców.

W zapiskach historycznych odnotowano, iż na początku XIX wieku ( w czasach Królestwa Polskiego) organizator szkół elementarnych ks. Michał Zagalski oraz proboszcz parafii w Miedźnie ks. Brunon Długoński doprowadzili do utworzenia trzech szkół elementarnych, m. in. w Miedźnie oraz w Ostrowach i Mokrej.

Natomiast w opisach wsi i parafii z roku 1856 odnotowano, iż spłonął kościół. Kiedy pierwotny, drewniany kościół spalił się, nabożeństwa odbywały się w kaplicy na cmentarzu grzebalnym. Nowy kościół wybudowano w latach 1872-1877 kosztem parafian a staraniem ówczesnego proboszcza ks. Stanisława Markowskiego. Kościół konsekrował 10 czerwca 1885 roku bp włocławski Aleksandr Bereśniewicz.

W roku 1880 odnotowano w Miedźnie 3300 katolików, 90 żydów i 16 ewangelików.

Kiedy w 1889 roku we wsi został zlokalizowany Urząd Gminy a wieś miała szkołę elementarną, Miedźno liczyło wówczas 161 domów i 1199 mieszkańców, 2472 mórg ziemi włościańskiej, tj. 1384,32 ha (1 morga to 0,56 ha) i 2086 mórg ziemi folwarcznej (1168,16 ha). Dobra Miedźna składały się z folwarków: Miedźno i Izbiska oraz wsi: Miedźno i Borowa. Rozległość dóbr wynosiła 2163 mórg (1211,28 ha). Z tego folwark Miedźno 2094 mórg (1172,64 ha) a folwark Izbiska 69 mórg (38,64 ha), natomiast wieś Miedźno miała 1689 mórg (945,84 ha) a wieś Borowa 914 mórg (511,84 ha). Status Gminy zachowano w Niepodległej Polsce. W roku 1929 rozbudowano budynek szkoły elementarnej, w niezmienionej formie istniejący do lat 70 dwudziestego wieku.

W okresie okupacji hitlerowskiej wieś Miedźno tak jak i całą gminę w całości włączono do III Rzeszy. Po zajęciu tych okolic przez wojska niemieckie dokonano egzekucji na mieszkańcach wsi, utworzono tu posterunek żandarmerii, a Żydów przesiedlono do getta w Częstochowie. Szkołę w Miedźnie przekształcono w placówkę niemiecką, w której od 1941 roku uczyły się dzieci niemieckie. Miedźno znalazło się w powiecie Blachownia. Spod okupacji niemieckiej wyzwolone zostało 17 stycznia 1945 roku.

Po zakończeniu wojny, w 1952 roku, władze komunistyczne zlikwidowały Gminę Miedźno. W jej miejsce powołano mniejsze, ograniczające się do poszczególnych wsi – gromady. 1 stycznia 1973 roku uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach znów utworzono gminę Miedźno. Nie objęła ona swym zasięgiem wszystkich historycznie przynależnych do niej miejscowości. Dotyczy to przede wszystkim wsi Łobodno, która znalazła się w Gminie Kłobuck.

Warto w tym miejscu wspomnieć kilka słów o etymologii nazwy wsi Miedźno, ponieważ istnieje kilka koncepcji tłumaczących pochodzenie jej nazwy. W zapiskach historycznych występowało: w 1364 r – Miedzno; 1448 r. – Myedzwno; 1581 r. – Miedźwno.

  Uważa się, iż nazwa wsi Miedźno pochodzi od podatku miodnego, pobieranego od pszczelarzy i bartników, za panowania książąt mazowieckich i oznacza miejsce obfitujące w miód. Druga nazwa pochodzi od miedzi „brunatnej wody”. Za tą wersją świadczyć mogą ślady po kopalniach odkrywkowych miedzi.

Historia i tradycje Gminy Miedźno znalazły swoje odzwierciedlenie również w herbie Gminy. Jego centralną postacią jest święta Katarzyna Aleksandryjska, dziewica i męczennica, patronka Miedźna (jej atrybutami jest koło i miecz). Królewski charakter miejscowości, a także związek z Dynastią Jagiellonów podkreśla krzyż dynastyczny, tzw. krzyż jagielloński (podwójny).

Herb Gminy Miedźno został uchwalony przez Radę Gminy Miedźno na sesji w dniu 26 października 2006 roku.  

2.4. Ludność

Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku  Miedźno zamieszkuje 2529 mieszkańców.

  Ludność Miedźna stanowi 33,14 % ogólnej liczby mieszkańców gminy Miedźno. Niewielką przewagę liczbową stanowiły kobiety – 1 284, przy liczbie 1 245 mężczyzn.

  Zestawienie struktury mieszkańców według ekonomicznych  grup wieku w 2008 r. przedstawia poniższa tabela.